5 franków SZWAJCARIA (1979) Albert Einstein - Wzory

powyżej centrum monety w trzech wierszach: CONFOE- / DERATIO / HELVETICA (łac. Konfederacja Szwajcarska); poniżej nominał: 5 FR (franków); na dole rok wybicia 1979

w polu monety stylizowane na rękopis wzory matematyczne objaśniające ogólną teorię względności; poniżej w dwóch wierszach: ALBERT / EINSTEIN

gładki z wklęsłym napisem: DOMINUS PROVIDEBIT ************* (łac. Pan dostarczy i 13 pięcioramiennych gwiazd)

???  brak danych

w obiegu

Kurt Wirth

Eidgenössische Münzstätte / Monnaie fédérale (Mennica Federalna), Berno

1979

902 000

Moneta okolicznościowa o nominale 5 franków z 1979 r. upamiętnia 100-lecie urodzin Alberta Einsteina. Albert Einstein (1879-1955) był prawdopodobnie najwybitniejszym fizykiem i matematykiem w historii świata. Urodzony w żydowskiej rodzinie w Niemczech stworzył ponad 300 prac naukowych głównie w Szwajcarii i Stanach Zjednoczonych. Był twórcą teorii względności, efektu fotoelektrycznego i szeregu przełomowych teorii, będącymi podstawami nowoczesnej fizyki. Otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1921. Co ciekawe Albert Einstein mówił i pisał tylko w języku niemieckim.

W roku 1976 w obiegu pojawiły się pierwsze monety pięciofrankowe z wklęsłym napisem na rancie. Najprawdopodobniej ruch ten miał na celu oszczędności czasu produkcji. Decyzja okazała się jednak nietrafiona, ponieważ wklęsły napis jest zdecydowanie łatwiej podrabiany. Do obiegu trafiło tak wiele fałszywych monet, że pomysł porzucono. Standardowe monety pięciofrankowe z popiersiem pasterza i wklęsłym napisem na rancie wycofano w 2004 r. Monety okolicznościowe pomimo wklęsłego napisu uznano za bezpieczne i wszystkie pozostały oficjalnie w obiegu.

Łacińska inskrypcja "Dominus Providebit" została umieszczona na szwajcarskich monetach po raz pierwszy w 1716 r. Wg źródeł oficjalnych pochodzi ona prosto z łacińskiej wersji Księgi Rodzaju (22,8), w której Abraham mówi do swojego syna Izaaka: "Deus providebit sibi victimam holocausti, fili mi", co w oficjalnym polskim tłumaczeniu brzmi: "Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój". Nie śmiemy tłumaczyć tłumaczeń biblii, ale wydaje się, że w Starym Testamencie słowa "Dominus Providenti" użyte są raczej w sensie "Pan dostarczy... sobie ofiarę". Również słowo "Domini" użyte przez Szwajcarów zamiast oryginalnego "Deus" wskazuje na inne pochodzenie frazy. Słowa "Domini providenti" stały się w XVI w. mottem cesarza rzymskiego Maksymiliana II, ale w sensie dosłownym jako "Pan dostarczy... kiedykolwiek będzie ludziom czegokolwiek brakować". I to właśnie w ten niebiblijny sposób odczytują te słowa Szwajcarzy. Trzynaście gwiazd towarzyszących inskrypcji nie posiada głębszego sensu poza wypełnieniem długości rantu znakami - stwierdził w 1889 r. Edmund Platel, dyrektor mennicy w Bernie.