5 franków SZWAJCARIA (1984) Auguste Piccard

w centrum monety duży nominał: 5 FR (franków); powyżej w dwóch wierszach: HELVETIA / 1984 (łac. Szwajcaria i rok wybicia)

w polu monety odwrócony diagram taiji; w górnej części diagramu balon stratysferyczny, w dolnej batyskaf; w lewym otoku: A. PICCARD; w prawym otoku: 1884-1962

gładki z wypukłym napisem: | ***DOMINUS | PROVIDEBIT | ********** (łac. Pan dostarczy i 13 pięcioramiennych gwiazd)

???  brak danych

w obiegu

Hugo Suter (podpis SUTER przy prawej dolnej krawędzi rewersu)

Eidgenössische Münzstätte / Monnaie fédérale (Mennica Federalna), Berno

1984

1 012 000

Moneta okolicznościowa o nominale 5 franków z 1984 r. upamiętnia stulecie urodzin Auguste Piccarda. Auguste Piccard (1884-1962) był szwajcarskim fizykiem i wynalazcą. W 1930 r. zbudował dwuosobowy balon stratosferyczny, w którym rok później ustanowił rekord wysokości załogowego lotu balonem (23000 m). Nedługo potem postanowił wykorzystać doświadczenie w budowaniu kapsuły ciśnieniowej i stworzył teoretyczny model batyskafu. Dopiero po wojnie skonstruował kolejno dwa batyskafy, z których późniejszy "Triest" pobił rekord głębokości zanurzenia z synem Auguste - Jacquesem na pokładzie w roku 1960. Zejście na 10916 m na dno Rowu Mariańskiego było pierwszym, i przez następne 50 lat jedynym zejściem batyskafu z załogą na to najgłębsze miejsce skorupy ziemskiej.

Batyskaf "Triest" oraz balon stratosferyczny "FNRS" konstrukcji Auguste Piccarda.


photo licence: CC-BY-SA 3.0

Łacińska inskrypcja "Dominus Providebit" została umieszczona na szwajcarskich monetach po raz pierwszy w 1716 r. Wg źródeł oficjalnych pochodzi ona prosto z łacińskiej wersji Księgi Rodzaju (22,8), w której Abraham mówi do swojego syna Izaaka: "Deus providebit sibi victimam holocausti, fili mi", co w oficjalnym polskim tłumaczeniu brzmi: "Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój". Nie śmiemy tłumaczyć tłumaczeń biblii, ale wydaje się, że w Starym Testamencie słowa "Dominus Providenti" użyte są raczej w sensie "Pan dostarczy... sobie ofiarę". Również słowo "Domini" użyte przez Szwajcarów zamiast oryginalnego "Deus" wskazuje na inne pochodzenie frazy. Słowa "Domini providenti" stały się w XVI w. mottem cesarza rzymskiego Maksymiliana II, ale w sensie dosłownym jako "Pan dostarczy... kiedykolwiek będzie ludziom czegokolwiek brakować". I to właśnie w ten niebiblijny sposób odczytują te słowa Szwajcarzy. Trzynaście gwiazd towarzyszących inskrypcji nie posiada głębszego sensu poza wypełnieniem długości rantu znakami - stwierdził w 1889 r. Edmund Platel, dyrektor mennicy w Bernie.