(Pl)

5 franków SZWAJCARIA (1989) Mobilizacja Generała Guisana

5 franków 1989 Mobilizacja Generała Guisana - monety Szwajcarii
5 franków 1989 Mobilizacja Generała Guisana - układ awersu do rewersu
średnica: waga: grubość: stop:
31.45 mm 13.2 g 2.35 mm Cu75Ni25
awers:
na lewo od centrum monety wklęsły nominał: 5 FR (franków); powyżej FR w dwóch wierszach wklęsłymi literami i cyframi: CONFOEDERATIO / HELVETICA 1989 (łac. Konfederacja Szwajcarska oraz rok wybicia); w tle monety mozajka naprzemianległych wklęsłych i wypukłych krzyży z herbu Szwajcarii
rewers:
w centrum monety schematyczne popiersie generała Guisana w mundurze lekko w lewo; po lewej pionowo w dwóch wierszach: HENRI GUISAN / 1939
rant:
gładki z wklęsłym napisem: DOMINUS PROVIDEBIT ************* (łac. Pan dostarczy i 13 pięcioramiennych gwiazd)
data emisji:
???  brak danych
data wycofania z obiegu:
w obiegu
projekt:
Werner Jeker (podpis JEKER przy prawej krawędzi rewersu)
mennica:
Eidgenössische Münzstätte / Monnaie fédérale (Mennica Federalna), Berno (znak mennicy: wklęsła litera B na dole awersu)
nakład:
1989 1 270 000
ciekawostki:
Moneta okolicznościowa o nominale 5 franków z 1989 r. upamiętnia 50-lecie powołania Henriego Guisana na generała armii szwajcarskiej. Ze względu na swoją zdecentralizowaną historię państwa szwajcarscy żołnierze rzadko walczyli pod pojedynczym przywództwem. Stopień wojskowy generała jest w tradycji Szwajcarii elekcyjnym, gdyż wyznacza głównodowodzącego armii zjednoczonych kantonów. Tylko cztery osoby w historii Szwajcarii dostąpiły tego zaszczytu. Ostatnim z nich był Herni Guisan (1874-1960), który został wyznaczony na generała 28 sierpnia 1939 r. w obliczu kolejnych agresji Niemiec na państwa ościenne. Generał zarządził powszechną mobilizację i ogłosił publicznie gotowość Szwajcarii do wojny partyzanckiej. Szwajcarzy uważają, że ta taktyka przestraszyła Niemców i generał ochronił kraj przed wojną.

Generał Henri Guisan.

Generał Henri Guisan
photo licence: CC-BY-SA 3.0

W roku 1976 w obiegu pojawiły się pierwsze monety pięciofrankowe z wklęsłym napisem na rancie. Najprawdopodobniej ruch ten miał na celu oszczędności czasu produkcji. Decyzja okazała się jednak nietrafiona, ponieważ wklęsły napis jest zdecydowanie łatwiej podrabiany. Do obiegu trafiło tak wiele fałszywych monet, że pomysł porzucono. Standardowe monety pięciofrankowe z popiersiem pasterza i wklęsłym napisem na rancie wycofano w 2004 r. Monety okolicznościowe pomimo wklęsłego napisu uznano za bezpieczne i wszystkie pozostały oficjalnie w obiegu.

Łacińska inskrypcja "Dominus Providebit" została umieszczona na szwajcarskich monetach po raz pierwszy w 1716 r. Wg źródeł oficjalnych pochodzi ona prosto z łacińskiej wersji Księgi Rodzaju (22,8), w której Abraham mówi do swojego syna Izaaka: "Deus providebit sibi victimam holocausti, fili mi", co w oficjalnym polskim tłumaczeniu brzmi: "Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój". Nie śmiemy tłumaczyć tłumaczeń biblii, ale wydaje się, że w Starym Testamencie słowa "Dominus Providenti" użyte są raczej w sensie "Pan dostarczy... sobie ofiarę". Również słowo "Domini" użyte przez Szwajcarów zamiast oryginalnego "Deus" wskazuje na inne pochodzenie frazy. Słowa "Domini providenti" stały się w XVI w. mottem cesarza rzymskiego Maksymiliana II, ale w sensie dosłownym jako "Pan dostarczy... kiedykolwiek będzie ludziom czegokolwiek brakować". I to właśnie w ten niebiblijny sposób odczytują te słowa Szwajcarzy. Trzynaście gwiazd towarzyszących inskrypcji nie posiada głębszego sensu poza wypełnieniem długości rantu znakami - stwierdził w 1889 r. Edmund Platel, dyrektor mennicy w Bernie.
aktualizacja: 21 VI 2013

coins catalogue :: katalog monet :: münzkatalog :: catalogue de monnaies :: catálogo de monedas :: catalogo monete :: каталог монет :: κέρματα κατάλογος :: COINZ.eu

© 2010-2024 :: Adam Kubicki :: COINZ.eu :: Wszystkie prawa zastrzeżone.