1 funt WIELKA BRYTANIA (1983) rewers brytyjski
| średnica: | waga: | grubość: | stop: |
| 22.5 mm | 9.5 g | 3.15 mm | Cu700Zn245Ni55 |
awers:
w centrum monety popiersie królowej Elżbiety II w Tiarze Dziewcząt Wielkiej Brytanii i Irlandii w prawo; w prawym otoku: ELISABETH • II (Elżbieta II); w lewym otoku: D • G • REG • F • D • 1983 oraz rok wybicia (DEI GRATIA REGINA FIDEI DEFENSOR - po łacinie z Bożej łaski królowa, Obrońca Wiary); perełki wzdłuż krawędzi rantu
rewers:
w centrum monety wielki herb Wielkiej Brytanii; w dolnym otoku nominał: ONE POUND (jeden funt); perełki wzdłuż krawędzi rantu
rant:
ząbkowany z wklęsłym napisem: DECUS ET TUTAMEN (po łacinie Ozdoba i Ochrona - słowa z Eneidy Wergiliusza - księga V, wiersz 262)
data emisji:
21 IV 1983
data wycofania z obiegu:
w obiegu
projekt:
Arnold Machin, Eric Sewell
mennica:
The Royal Mint (Mennica Królewska), Llantrisant (znak mennicy przed DECUS na rancie monety)
nakład:
| 1983 | 443 053 510 | + 637 100 w zestawach rocznikowych |
ciekawostki:
Monety jednofuntowe zastąpiły banknoty o tym samym nominale, gdyż jak stwierdziła Mennica Królewska: życie banknotu w obiegu jest 30 razy krótsze niż monety. 11 marca 1988 r. wycofano już banknoty jednofuntowe z obiegu. Test praktyczny wprowadzenia i używania monet jednofuntowych został przeprowadzony na wyspie Guernsey, gdzie wprowadzono monetę o tym nominale w 1981 r. Była ona nieco mniejsza (22.1mm) i lżejsza (8.08g) niż jej następcy, ale wybita w tym samym metalu.
W latach 1983-2008 monety funtowe były produkowane w cyklach pięcioletnich polegających na tym, że co pięć lat na rewersach pojawiał się motyw reprezentujący Wielką Brytanię jako całość (wielki lub mały herb państwa), w następnym cyklu przesuniętym o rok Szkocję, później Walię, Irlandię Północną oraz Anglię. W 2009 miał pojawić się rewers reprezentujący Szkocję, ale system przerwano.
Inskrypcja "DECVS ET TVTAMEN" pojawiła się na rantach srebrnych koron angielskich już w 1662. Pisarz i historyk John Evelyn (1620-1706) zanotował, że 10 stycznia 1662 r. osobiście doradził królowi Karolowi II Stuartowi sposób na obcinanie monet przez ludność w celu kradzieży kruszca. Zaproponował, żeby na rancie umieścić słowa uniemożliwiające obcinanie i naturalne wydały mu się łacińskie słowa "ozdoba" (monety) i "ochrona" (przed obcinaniem), które pożyczył od francuskiego kardynała de Richelieu. Okazało się, że sam kardynał pożyczył zwrot od Wegiliusza, który w Eneidzie określił tymi słowami zbroję.
Dzisiejszy wielki herb Wielkiej Brytanii jest rezultatem 9 wieków historii korony brytyjskiej odkąd Ryszard Lwie Serce naniósł na swoją tarczę trzy lwy oznaczające jego posiadłości w Anglii, Normandii i Akwitanii. Czteropolowa tarcza herbowa z dwoma polami angielskimi, szkockim i irlandzkim osiągnęła swój kształ w 1837 r. po wstąpieniu na tron królowej Wiktorii. Wśród pól tarczy nie ma pola Walii, gdyż Walia od 1535 r. aż do 1998 r. była integralną częścią Anglii. Poza tarczą wszystkie elementy wielkiego herbu zostały ustalone w 1801 r. Heraldyczny pas Orderu Podwiązki wokół herbu z dewizą: HONI SOIT QUI MAL Y PENSE (w starym francuskim hańba temu, kto źle o tym myśli) ustanowiony ok. 1348 r. jest najwyższym orderem brytyjskim. Nad tarczą heraldyczna korona dynastii Tudorów, na której stoi klejnot herbowy - złoty lew w koronie. Pod tarczą dewiza herbowa: DIEU ET MON DROIT (po francusku bóg i moje prawo - okrzyk bojowy Ryszarda Lwie Serce); po lewej trzyma tarczę lew angielski, a po prawej koziorożec szkocki przywiązany łańcuchem. Koziorożec na łańcuchu wcale nie symbolizuje podbitej Szkocji. Koziorożce trzymały herb Szkocji jeszcze przed unią z Anglią w 1603 r. Otóż koziorożec jest przywiązany za koronę na szyi symbolizując, że ta groźna bestia jest w służbie króla.
W latach 1983-2008 monety funtowe były produkowane w cyklach pięcioletnich polegających na tym, że co pięć lat na rewersach pojawiał się motyw reprezentujący Wielką Brytanię jako całość (wielki lub mały herb państwa), w następnym cyklu przesuniętym o rok Szkocję, później Walię, Irlandię Północną oraz Anglię. W 2009 miał pojawić się rewers reprezentujący Szkocję, ale system przerwano.
Inskrypcja "DECVS ET TVTAMEN" pojawiła się na rantach srebrnych koron angielskich już w 1662. Pisarz i historyk John Evelyn (1620-1706) zanotował, że 10 stycznia 1662 r. osobiście doradził królowi Karolowi II Stuartowi sposób na obcinanie monet przez ludność w celu kradzieży kruszca. Zaproponował, żeby na rancie umieścić słowa uniemożliwiające obcinanie i naturalne wydały mu się łacińskie słowa "ozdoba" (monety) i "ochrona" (przed obcinaniem), które pożyczył od francuskiego kardynała de Richelieu. Okazało się, że sam kardynał pożyczył zwrot od Wegiliusza, który w Eneidzie określił tymi słowami zbroję.
Dzisiejszy wielki herb Wielkiej Brytanii jest rezultatem 9 wieków historii korony brytyjskiej odkąd Ryszard Lwie Serce naniósł na swoją tarczę trzy lwy oznaczające jego posiadłości w Anglii, Normandii i Akwitanii. Czteropolowa tarcza herbowa z dwoma polami angielskimi, szkockim i irlandzkim osiągnęła swój kształ w 1837 r. po wstąpieniu na tron królowej Wiktorii. Wśród pól tarczy nie ma pola Walii, gdyż Walia od 1535 r. aż do 1998 r. była integralną częścią Anglii. Poza tarczą wszystkie elementy wielkiego herbu zostały ustalone w 1801 r. Heraldyczny pas Orderu Podwiązki wokół herbu z dewizą: HONI SOIT QUI MAL Y PENSE (w starym francuskim hańba temu, kto źle o tym myśli) ustanowiony ok. 1348 r. jest najwyższym orderem brytyjskim. Nad tarczą heraldyczna korona dynastii Tudorów, na której stoi klejnot herbowy - złoty lew w koronie. Pod tarczą dewiza herbowa: DIEU ET MON DROIT (po francusku bóg i moje prawo - okrzyk bojowy Ryszarda Lwie Serce); po lewej trzyma tarczę lew angielski, a po prawej koziorożec szkocki przywiązany łańcuchem. Koziorożec na łańcuchu wcale nie symbolizuje podbitej Szkocji. Koziorożce trzymały herb Szkocji jeszcze przed unią z Anglią w 1603 r. Otóż koziorożec jest przywiązany za koronę na szyi symbolizując, że ta groźna bestia jest w służbie króla.
aktualizacja: 1 I 2015
coins catalogue :: katalog monet :: münzkatalog :: catalogue de monnaies :: catálogo de monedas :: catalogo monete :: каталог монет :: κέρματα κατάλογος :: COINZ.eu
© 2010-2024 :: Adam Kubicki :: COINZ.eu :: Wszystkie prawa zastrzeżone.